Naar de bron

24-09-2014 20:48

Ik wil afdalen naar de bron. Naar de bron van het onstaan van de bergenmeersen. Zoals we weten, ontsproten uit het Sigmaplan als onderdeel van een integrale aanpak van het waterbeleid en – beheer in Vlaanderen. Een plan ontstaan in 1976 maar thans aangepast door nieuwe wetenschappelijke inzichten op klimaatverandering. En dat laatste trekt mijn aandacht. De bergenmeersen als een buffertje tegen de opwarming van de aarde? Nu, in deze integrale aanpak wordt rekening gehouden met:

  • een aantal klimaatscenario’s;
  • de verdere evolutie van onze populatie;
  • ons ruimtegebruik.

 

Dat onze populatie toeneemt en dat Vlaanderen volgebouwd is weten we (zien we, merken we,…). Maar het zijn die klimaatscenario's die mij interesseren want op klimaat hebben we weinig vat. Het kan de ene of de andere richting uit. In de huidige constellatie hangt het af van welk kamp je kiest “klimaatopwarming ja of nee”?

Zullen er veranderingen optreden in het door de natuur beschikbaar gestelde water. Te weining? Te veel? Proper? Vuil? Zoet? Zout? Drinkbaar? Leefbaar? Economisch, ecologisch, sociaal … ?

Voor Vlaanderen zijn 3 scenario’s uitgewerkt rond klimaat (hieronder opgesomd). Uitgangspunt zijn verschillende mondiale modellen die heden de plak zwaaien. Zeg nu nog eens dat Vlaanderen klein is! We kennen een nat, een droog en een gematigd scenario. Deze 3 modellen zullen het waterbeleid verder vorm geven tot ergens in het jaar 2100? Gemeenschappelijk kenmerk in deze 3 klimaatscenario’s is de evolutie naar drogere en warmere zomers voor Vlaanderen en de invloed hiervan op neerslag. Wat me bijblijft is hoe complex en hoe diep de gevolgen hiervan ingrijpen op economie, ecologie en maatschappij. Watertekort, extreme zomeronweders, stijging van de zeespiegel, hogere watertemperaturen, verstoring van het plantaardig en dierlijk leven, verzilting door toenemende temperaturen, grotere concentraties van pesticiden en andere polluenten in het water, toename van wind en storm, overstromingen door deze hevige onweders, impact op de landbouw, de visserij, recreatie … in de nota van de coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid dd. 28/10/2011 “langetermijnvisie integraal waterbeleid: insteek voor het Vlaams adaptieplan“ passeert het allemaal de revue.

 

Blz 3:

Het nat klimaatscenario leidt tot de grootste toename van neerslagdebiet dat oppervlakkig afstroomt, hoogwater langs rivieren, overstromingen, bodemvocht- en grondwaterstanden in de winter en een sterke stijging van de gemiddelde temperatuur in zomer en winter. In de zomer neemt de kans op waterschaarste echter toe omdat zomerbuien, hoewel ze gemiddeld intenser zullen worden, ook minder frequent zullen voorkomen en omdat de verdamping van water zal toenemen onder invloed van de gemiddeld hogere temperaturen.

Het droog klimaatscenario leidt tot de grootste problemen met laagwater en lage grondwaterstanden tijdens droge zomerperiodes. In de lente kunnen wel nog iets hogere grondwaterstanden voorkomen. De temperatuur neemt in dit scenario minder toe dan in het nat klimaatscenario. Langs de kust en de getijafhankelijke rivieren zal de zeespiegelstijging de kans op overstromingen negatief beïnvloeden. De kans op overstromingen elders in Vlaanderen zal in dit scenario weinig veranderen en kan plaatselijk zelfs licht afnemen.

Het gematigd klimaatscenario leidt tot gematigde resultaten, voor zowel hoog- als laagwater en zowel natte als droge periodes.

 

Vooralsnog wil ik hier niet teveel aan denken tijdens mijn dagelijkse wandeling(en) in de bergenmeersen. Maar ik ben blij dat het mogelijks een steentje als klein buffertje kan bijdragen in dit grote spel tussen mens en kosmos, nee?

Onderwerp: Naar de bron

Datum: 25-09-2014

Door: Annaert Wim

Onderwerp: Naar de bron

Als het u kan helpen : de groene ringdijk werd in 1989 aangelegd en de Scheldedijk werd toen ook omgevormd tot vloeidijk. De ringdijk werd opgetrokken uit het materiaal dat uit de grote bocht ( plateau in de Schelde aan het kasteel van Uitbergen ) komt. Een kleine laag 'goede" grond werd er overheen gestrooid om gras in te zaaien. Van dan af heeft de Bergenmeersen zijn functie van gecontrolleerd overstromingsgebied gekregen. Per jaar komt de kom minstens 3 keer vol te staan. We hebben zelfs fotomateriaal dat de kom in de zomer kan vol staan bij springtij, maar dat is slechts 1 keer gebeurd.

Nieuw bericht